فعالیت 1 صفحه 54 حسابان دوازدهم
توابع $f(x) = \frac{1}{x^2}$ و $g(x) = x + 1$ را در نظر بگیرید.
الف) حاصل $\lim_{x \to 0} f(x)$ و $\lim_{x \to 0} g(x)$ را به دست آورید.
ب) تابع $f + g$ را به صورت یک تابع گویا بنویسید و حاصل $\lim_{x \to 0} ((f + g)(x))$ را محاسبه کنید.
پ) چه نتیجهای میگیرید؟
پاسخ تشریحی و گام به گام فعالیت 1 صفحه 54 حسابان دوازدهم
سلام! این فعالیت یک مقدمه مهم برای بررسی **حد جمع توابع** است، بهخصوص زمانی که حد یکی از توابع **نامتناهی** باشد. 🚀
---
### الف) محاسبه حدهای مجزا
#### 1. $\lim_{x \to 0} f(x) = \lim_{x \to 0} \frac{1}{x^2}$
برای تابع $f(x) = \frac{1}{x^2}$، حد چپ و راست در صفر هر دو برابر $+\infty$ است (چون $x^2$ همیشه مثبت است).
$$\lim_{x \to 0^+} \frac{1}{x^2} = \frac{1}{0^+} = +\infty$$
$$\lim_{x \to 0^-} \frac{1}{x^2} = \frac{1}{0^+} = +\infty$$
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} f(x) = +\infty}$$
#### 2. $\lim_{x \to 0} g(x) = \lim_{x \to 0} (x + 1)$
تابع $g(x)$ یک چندجملهای است و حد آن با جایگذاری مستقیم به دست میآید.
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} g(x) = 0 + 1 = 1}$$
---
### ب) محاسبه حد مجموع توابع
#### 1. نوشتن $f + g$ به صورت یک تابع گویا
$$(f + g)(x) = f(x) + g(x) = \frac{1}{x^2} + (x + 1)$$
برای نوشتن به صورت یک کسر گویا، مخرج مشترک میگیریم ($x^2$):
$$(f + g)(x) = \frac{1}{x^2} + \frac{x(x^2)}{x^2} + \frac{1(x^2)}{x^2} = \frac{1 + x^3 + x^2}{x^2}$$
$$\mathbf{(f + g)(x) = \frac{x^3 + x^2 + 1}{x^2}}$$
#### 2. محاسبه حد $\lim_{x \to 0} ((f + g)(x))$
با جایگذاری $x = 0$ در تابع مجموع، به حالت $\frac{1}{0}$ میرسیم.
* **صورت:** $\lim_{x \to 0} (x^3 + x^2 + 1) = 0^3 + 0^2 + 1 = 1$
* **مخرج:** $\lim_{x \to 0} x^2 = 0^+$ (چون $x^2$ همیشه مثبت است)
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} ((f + g)(x)) = \frac{1}{0^+} = +\infty}$$
---
### پ) نتیجهگیری
ما دیدیم که:
* $\lim_{x \to 0} f(x) = +\infty$
* $\lim_{x \to 0} g(x) = 1$
* $\lim_{x \to 0} ((f + g)(x)) = +\infty$
**نتیجه:**
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} ((f + g)(x)) = \lim_{x \to 0} f(x) + \lim_{x \to 0} g(x)}$$
این حالت نشان میدهد که اگر **حد یک تابع نامتناهی** ($L_1 = \pm \infty$) و **حد تابع دیگر متناهی** ($L_2 = L$) باشد، آنگاه حد جمع آنها نیز نامتناهی خواهد بود و همان علامت حد نامتناهی را میگیرد:
$$L_1 + L_2 = (\pm \infty) + L = \pm \infty$$
این در واقع، **قضیه حد جمع** برای حالتی است که یکی از حدها نامتناهی باشد. 💡
فعالیت 2 صفحه 54 حسابان دوازدهم
تابع $f \times g$ را به صورت یک تابع گویا بنویسید و حاصل $\lim_{x \to 0} (f(x) \times g(x))$ را محاسبه کنید و ارتباط آن را با $\lim_{x \to 0} f(x)$ و $\lim_{x \to 0} g(x)$ بیان کنید.
پاسخ تشریحی و گام به گام فعالیت 2 صفحه 54 حسابان دوازدهم
این فعالیت به بررسی **حد ضرب توابع** میپردازد، جایی که حد یکی از توابع نامتناهی و دیگری متناهی و ناصفر است. ⚡️
**توابع:** $f(x) = \frac{1}{x^2}$ و $g(x) = x + 1$.
---
### 1. نوشتن $f \times g$ به صورت یک تابع گویا
$$(f \times g)(x) = f(x) \cdot g(x) = \left(\frac{1}{x^2}\right) (x + 1)$$
$$\mathbf{(f \times g)(x) = \frac{x + 1}{x^2}}$$
---
### 2. محاسبه حد $\lim_{x \to 0} (f(x) \times g(x))$
با جایگذاری $x = 0$ در تابع ضرب، به حالت $\frac{1}{0}$ میرسیم.
* **صورت:** $\lim_{x \to 0} (x + 1) = 0 + 1 = 1$
* **مخرج:** $\lim_{x \to 0} x^2 = 0^+$ (همانطور که میدانیم، $x^2$ همیشه مثبت است)
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} (f \times g)(x) = \frac{1}{0^+} = +\infty}$$
---
### 3. ارتباط با حدهای مجزا و نتیجهگیری
ما در فعالیت 1 محاسبه کردیم:
* $\lim_{x \to 0} f(x) = +\infty$
* $\lim_{x \to 0} g(x) = 1$
* $\lim_{x \to 0} (f \times g)(x) = +\infty$
$$\mathbf{\lim_{x \to 0} (f \times g)(x) = (\lim_{x \to 0} f(x)) \cdot (\lim_{x \to 0} g(x))}$$
**نتیجه:**
این حالت نشان میدهد که اگر **حد یک تابع نامتناهی** ($L_1 = \pm \infty$) و **حد تابع دیگر متناهی و ناصفر** ($L_2 = L \neq 0$) باشد، آنگاه حد ضرب آنها نیز نامتناهی خواهد بود.
* **قاعده علامت:** علامت حد ضرب از **ضرب علامتها** به دست میآید:
$$L_1 \cdot L_2 = (+\infty) \cdot 1 = +\infty$$
این در واقع، **قضیه حد ضرب** برای حالتی است که یکی از حدها نامتناهی باشد و دیگری ناصفر. 💡